تفسیر سوره حج ، آیه ۳۵ ( نوشتاری ) مفسر : حضرت آیت الله مکارم شیرازى

تفسیر سوره حج ، آیه ۳۵

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ

الَّذِینَ إِذا ذُکِرَ اللَّهُ وَجِلَتْ قُلُوبُهُمْ وَ الصَّابِرِینَ عَلى ما أَصابَهُمْ وَ الْمُقِیمِی الصَّلاهِ وَ مِمَّا رَزَقْناهُمْ یُنْفِقُونَ *

به نام خداوند بخشنده بخشایشگر

(متواضعان) همانها که چون نام خدا برده می‏شود ، دلهایشان پر از خوف (پروردگار) می‏گردد ؛ و شکیبایان در برابر مصیبتهایی که به آنان می‏رسد ؛ و آنها که نماز را برپا می‏دارند ، و از آنچه به آنان روزی داده‏ ایم انفاق می‏کنند . 

تفسیر نمونه :

سپس در آیه بعد صفات «مخبتین» (تواضع کنندگان) را در چهار قسمت که دو قسمت جنبه معنوی و روانی دارد و دو قسمت جنبه جسمانی توضیح می‏دهد:

نخست می‏گوید: «آنها کسانی هستند که وقتی نام خدا برده می‏شود دلهایشان مملو از خوف پروردگار می‏گردد» (الذین اذا ذکر الله وجلت قلوبهم).

نه اینکه از غضب او بی‏جهت بترسند و نه اینکه در رحمت او شک و تردید داشته باشند، بلکه این ترس به خاطر مسؤلیتهائی است که بر دوش داشتند و شاید در انجام آن کوتاهی کرده‏اند، این ترس به خاطر درک مقام با عظمت خدا است که انسان در مقابل عظمت خائف می‏گردد.

دیگر اینکه «آنها در برابر حوادث دردناکی که در زندگیشان رخ می‏دهد صبر و شکیبائی پیش می‏گیرند» (و الصابرین علی ما اصابهم).

عظمت حادثه هر قدر زیاد و ناراحتی آن هر قدر سنگین باشد در برابر آن زانو نمی‏زنند، خونسردی خود را از دست نمی‏دهند، از میدان فرار نمی‏کنند، مأیوس نمی‏شوند، لب به کفران نمی‏گشایند و خلاصه ایستادگی می‏کنند و پیش می‏روند و پیروز می‏شوند.

سوم و چهارم اینکه «آنها نماز را برپا می‏دارند و از آنچه به آنها روزی داده‏ایم انفاق می‏کنند» (و المقیمی الصلوه و مما رزقناهم ینفقون).

از یکسو ارتباطشان با خالق جهان محکم است و از سوی دیگر پیوندشان با خلق خدا مستحکم.

و از این توضیح به خوبی روشن می‏شود که مسأله اخبات و تسلیم و تواضع که از صفات ویژه مؤمنان است تنها جنبه درونی ندارد بلکه باید آثار آن در همه اعمال ظاهر و آشکار شود.

منبع : تفسیر نمونه مرجع عالیقدر اسلام  آیت الله مکارم شیرازى